沙巴及砂拉越《独立二十条款》中英巫全文

: 专题

沙巴及砂拉越《独立二十条款》中英巫全文

《二十条契约》于1963年，由北婆罗州（现沙巴）、砂劳越、马来亚联合邦（包括星加坡）组成马来西亚联邦时签定，详文如下：

《二十条契约》（The Twenty Points）

《二十条契约》于1963年，由北婆罗州（现沙巴）、砂劳越、马来亚联合邦（包括星加坡）组成马来西亚联邦时签定。鉴于北婆罗州与砂劳越的环境与人文结构与半岛有相当大的差距，此契约旨在保护北婆罗州与砂劳越在各领域的自治利益和权益。现原文已无保留，二十条契约的内容已分别载入《马来西亚联邦宪法》。详文如下：

第一条：宗教
在联邦宪法下，回教是联邦的官方宗教，但相同条款不适用与沙巴和砂劳越。这两州不应该被制定有
任何官方宗教。

第二条：语言
（a）在联邦宪法下，马来语（Bahasa Melayu）是为联邦的官方语言，
（b）在《马来西亚日》开始的10年内，英语必须被继续使用，
（c）英语也应该被列为沙巴和砂劳越的官方语言，对各州和中央政府沟通时可在无时间限制下使用英文。

第三条：宪法
马来西亚联邦宪法应建立在马来亚宪法的基础上，并在制定时获得各州的同意。与此同时，沙巴和砂劳越的宪法也应被受重视。

第四条：联邦最高元首
沙巴和砂劳越无权角逐联邦最高元首一职。

第五条：国家的正式名称
应称为马来西亚（Malaysia）而不是马拉尤联邦（Melayu Raya）。

第六条：移民权
应与中央联合管理，但中央政府对沙巴和砂劳越的一切移民事务应先得到沙巴和砂劳越州政府的首肯。沙巴和砂劳越在入境与出境事务中有保留权。

第七条：王位继承权
沙巴和砂劳越都无权。

第八条：婆罗州化
联邦应加速沙巴和砂劳越公共服务系统的本土化。

第九条：英国官员
可担任沙巴和砂劳越原来的职务至到符合资格的新人上任为止。

第十条：公民权
凡是独立后在沙巴或砂劳越出生的婴儿应自动取得联邦公民权。

第十一条：税务与财务
沙巴和砂劳越有经营与控制自身之财务、发展基金和税务的权力。

第十二条：土著特权
沙巴和砂劳越的土著应享有与马来亚之马来人一样的特权，但沙巴和砂劳越不必完全跟随马来亚所设
定针对特权之方案。

第十三条：州政府
(a)首席部长应由州立法院之非官方代表选出；
(b)沙巴和砂劳越应采用类似联邦政府的部长制(Ministerial System)，而不是州政治委员制(EXCO)

第十四条：过渡时期
在加入马来西亚的七年过渡期内（不一定得是加入马来西亚的头七年，也可是其他重大事件），沙巴和砂劳越之立法权力将由州宪法赋予，联邦政府暂无权力插手。

第十五条：教育原本的教育制度应获得保留。

州教育事务应全权由州政府行使。

第十六条：宪法维护
未经过沙巴和砂劳越州政府的同意，中央政府无权修改或撤消联邦宪法内保护州人民与政府的条款。

第十七条：联邦国会代表权
在划分选区时应考滤沙巴和砂劳越州之人口分布与发展潜能。

第十八条：州首长
应命为Yang Di-Pertua Negeri。

第十九条：州名
应命为Sabah / Sarawak

第二十条：土地、森林与地方政府
联邦宪法赋予国家土地局与地方政府委员会的管理权将只局限在马来亚。沙巴和砂劳越州将在州宪法下管理本身的土地、森林与地方政府的事务。

The 20 points 沙巴20條契約

2 The 20 points

[edit] Point 1: Religion

While there was no objection to Islam being the national religion of Malaysia there should be no State religion in North Borneo, and the provisions relating to Islam in the present Constitution of Malaya should not apply to North Borneo.^[17]^[30]

[edit] Point 2: Language

a. Malay should be the national language of the Federation
b. English should continue to be used for a period of 10 years after Malaysia Day
c. English should be an official language of North Borneo for all purposes, State or Federal, without limitation of time.^[17]^[30]

[edit] Point 3: Constitution

Whilst accepting that the present Constitution of the Federation of Malaya should form the basis of the Constitution of Malaysia, the Constitution of Malaysia should be a completely new document drafted and agreed in the light of a free association of states and should not be a series of amendments to a Constitution drafted and agreed by different states in totally different circumstances. A new Constitution for North Borneo was of course essential. .^[17]^[30]

[edit] Point 4: Head of Federation

The Head of State in North Borneo should not be eligible for election as Head of the Federation.^[30]

[edit] Point 5: Name of Federation

“Malaysia” but not “Melayu Raya”^[30]

[edit] Point 6: Immigration

Control over immigration into any part of Malaysia from outside should rest with the Central Government but entry into North Borneo should also require the approval of the State Government. The Federal Government should not be able to veto the entry of persons into North Borneo for State Government purposes except on strictly security grounds. North Borneo should have unfettered control over the movements of persons other than those in Federal Government employ from other parts of Malaysia into North Borneo.^[17]^[30]

[edit] Point 7: Right of Secession

There should be no right to secede from the Federation.^[31]^[30]

[edit] Point 8: Borneanisation

Borneanisation of the public service should proceed as quickly as possible.^[31]^[30]

[edit] Point 9: British Officers

Every effort should be made to encourage British Officers to remain in the public service until their places can be taken by suitably qualified people from North Borneo.^[31]^[30]

[edit] Point 10: Citizenship

The recommendation in paragraph 148(k) of the Report of the Cobbold Commission should govern the citizenship rights in the Federation of North Borneo subject to the following amendments:

a) sub-paragraph (i) should not contain the proviso as to five years residence
b) in order to tie up with our law, sub-paragraph (ii)(a) should read “7 out of 10 years” instead of “8 out of 10 years”
c) sub-paragraph (iii) should not contain any restriction tied to the citizenship of parents – a person born in North Borneo after Malaysia must be federal citizen.^[31]^[30]

[edit] Point 11: Tariffs and Finance

North Borneo should retain control of its own finance, development and tariff, and should have the right to work up its own taxation and to raise loans on its own credit.^[31]^[30]

[edit] Point 12: Special position of indigenous races

In principle the indigenous races of North Borneo should enjoy special rights analogous to those enjoyed by Malays in Malaya, but the present Malaya formula in this regard is not necessarily applicable in North Borneo.^[31]^[30]

[edit] Point 13: State Government

a) the Prime Minister should be elected by unofficial members of Legislative Council
b) There should be a proper Ministerial system in North Borneo.^[31]^[30]

[edit] Point 14: Transitional period

This should be seven years and during such period legislative power must be left with the State of North Borneo by the Constitution and not be merely delegated to the State Government by the Federal Government.^[31]^[30]

[edit] Point 15: Education

The existing educational system of North Borneo should be maintained and for this reason it should be under state control.^[31]^[30]

[edit] Point 16: Constitutional safeguards

No amendment modification or withdrawal of any special safeguard granted to North Borneo should be made by the Central Government without the positive concurrence of the Government of the State of North Borneo

The power of amending the Constitution of the State of North Borneo should belong exclusively to the people in the state.^[31]^[30] (Note: The United Party, The Democratic Party and the Pasok Momogun Party considered that a three-fourth majority would be required in order to effect any amendment to the Federal and State Constitutions whereas the UNKO and USNO considered a two-thirds majority would be sufficient.)

[edit] Point 17: Representation in Federal Parliament

This should take account not only of the population of North Borneo but also of its size and potentialities and in any case should not be less than that of Singapore.^[31]^[30]

[edit] Point 18: Name of Head of State

Yang di-Pertua Negara.^[31]^[30]

[edit] Point 19: Name of State

Sabah.^[31]^[30]

[edit] Point 20: Land, Forests, Local Government, etc.

The provisions in the Constitution of the Federation in respect of the powers of the National Land Council should not apply in North Borneo. Likewise, the National Council for Local Government should not apply in North Borneo.^[31]^[30]

Pendahuluan

Penubuhan Malaysia yang dikemukakan oleh Tunku Abdul Rahman pada 27 Mei 1961 dalam satu majlis jamuan yang diadakan oleh Persatuan Wartawan-wartawan Luar Negeri Asia Tenggara di Singapura telah dapat dilaksanakan pada 16 September 1963. Persekutuan ini terdiri daripada 11 buah negeri di Tanah Melayu, dua buah negeri Boneo iaitu Sabah dan Sarawak.

Penubuhan Malaysia adalah melalui Perjanjian Malaysia yang diadakan antara negeri-negeri tersebut dan menggabungkan pelbagai dokumen termasuk Rang Undang-Undang Malaysia iaitu Akta Malaysia 1963. Gabungan dokumen ini termasuklah syarat-syarat penyertaan dan peraturan perlembagaan terhadap Sabah dan Sarawak iaitu syarat 20 Perkara yang dirujuk untuk membentuk Malaysia. Perjanjian Malaysia juga tertakluk kepada kemahuan negeri-negeri ini bagi membentuk Malaysia yang dianggap sebagai satu gabungan rakan-rakan kongsi yang bersatu padu untuk membentuk sebuah negara baru dengan ciri-ciri masing-masing. Namun begitu, sebelum pembentukan Malaysia, satu siri perbincangan dan penyiasatan telah diadakan di antara bulan Mei 1961 dengan tarikh penubuhan Malaysia berhubung denagn syarat-yarat yang sesuia untuk persekutuan bagi enjamin kepentinagan negeri-neger Melayu termasuk Sbah, Sarawak yang pertma kali bergabuing dengan Malatsia.

Peringkat awal perkara telah dibincangkan oleh para pemimin dari lima buah negeri iaitu Tanah Melayu, Singapura, Borneo Utara, Sarawak dan Brunei dalam Mesyuarat Persatua Parlimen Komanwel Serantau yang diadakan di Singapura pada bulam Julai 1961. Ekoran daripad mesyuarat ini, pada bulan Febuari 1962, sebuah Jawatankuasa Perunding Perpaduan Malaysia (MSCC) telah mengeluarkan sebuah memorandum yang menyokong Malaysia dan memperlihatkan beberpa syarat am untuk Persekutuan. sebuah suruhanjaya penyiasatan juga telah dibentuk pada Januari 1962 iaitu Suruhanjaya Cobbold berikutan lawatan Tunku Abd. Rahman ke London pada bulan Oktober 1961. Suruhanjaya ini dipengerusikan oleh Lord Cobbld iaitu bekas Gebenor Bank England. Sementara ahli-ahlinya terdiri daripada Dato Wong Pow Nee dan Mohd Ghazali Shafie yang dilantik oleh kerajaan Tanah Melayu dan Antony Abell serta Watherston bai mewakili kerajaan British. Tujuan penubuhan suruhanjaya iniadalah untuk meninjau pendapar penduduk Sabah dan Sarawak tentag gagasan Malaysia. Hasil daripada tugas yang dijalankan ini didapati lebih kurang 80% penduduk Sabah dan Sarawk menyokong penubuhan Malaysia iaitu kebanyakan terdiri daripada Bumiputera dan 20% menenteng. Laporan ini diperolehi setelah suruhanjaya ini menerima tidak kurang dari 2200 pucuk surat dan memorandum daripada parti-pati politik, ahli-ahli mesyuarat kerajaan dan undangan, pembesar-pembesar, anak-anak negeri dan pemimpin kaum, lembaa bandaran, majlis bandaran, pemimpin-pemimpin agama, kesauan sekerja dan sebilangan besar orang ramai.Suruhanjaya Cobbold telah mengsyorkan supaya Perlembagaan Tanh Melayu yang ada dijadikan asa bagi membentuk perlembagaan Persekutuan Malaysia yang baru. Namun, beberapa pindaan perlu digubal untuk disesuaikan denga kemasukan negeri-negeri baru ke dalam Persekutuan. sehuibungan itu, jaminan-jaminan mustahak perlu dibuat bagi memastikan kepentingan khas negeri-ngeri Borneo terjamin. Oleh itu, negeri
Sabah dan Sarawak diminta menyediakan laporan mereka untuk meyertai Malysia. Laporan ini dikaji oleh satu jawatankuasa yang diwakili oleh kerajaan Persekutuan Tanah Melayu, Britain, Sabah dan Sarawak. Maka terbentuknya satu jawatankuasa yang dikenali
sebagaijawtankuasa Antara-Kerajaan atau Inter-Governmental Ccommittee pada bulan Ogos
yang diberi tugas untuk:

Menyusun perlembagaan Persekutuan yang baru dan perlindungan khas untuk
Borneo Utara dan Sarawak. Jawatankuasa ini dipegerusikan oleh Lord Landsdowne dan
timbalanya ialah Tun Abdul Razak. Anggota lain terdiri daripada Donald Stephen, Abang
Haji Mustaffa, Temenggung Jugah, seorang wakil Britain dan seorang wakil Persekutuan
Tanah Melayu. Sebanyak lima buah jawatankuasa kecil berkenaan hal-hal perlembagaan, kewangan, undang-undang, perkhidmatan awam, dan membentuk kerajaan Persekutuan Malaysia diwujudkan untuk mempertimbangkan hal ini. Sementara Sabah dan Sarawak mula menkaji untuk membuat beberapa tuntutan yang munasabah untuk menjaga kepentingan mereka sebagai Bumiputera sebelum memasuki Malaysia. Tuntutan ini dikenali sebagi 20 Perkara Sabah dan ia merupakan syarat-ayarat Borneo Utara memesuki Malaysia. Kebanyakan syarat-syarat ini diterima oleh IGC dan telah dimasukkan di dalam Perjanjian Malaysia.

TUNTUTAN 20 PERKARA SABAH DAN KEPENTINGAN KEPADA SABAH DAN SARAWAK.

Tuntutan 20 Perkara Sabah merupakan memorandum MSCC yang diusulkan oleh USNO, UNKO United Parti, Demokratik Parti dan United Pasok Momogun Organisation dan isinya adalah soal perlindunagan dan syarat-syarat Borneo Utara dan Sarawak menyertai Malaysia terutama dalam hal-hal kebebasan agama, bahasa-bahasa lain (selain Melayu), migrasi dan kepentingan-kepentingan Bumiputeranya. Hal ini, sememangnya disedati oleh pihak Tanah Melayu dan ternyata dalam sikap toleransi Tun Abd. Razak ketika memberi ucapan pada Akhir mesyuarat persediaan di Jesselton di antara katanya:

We have heard views of the people of North and Sarawak and we will now work out safeguards to bring about Malaysia.

berikut ini dihuraikan satu per satu 20 perkara tuntutan Sabah dan konsensi yang diperolehi oleh penduduk Sabah dan Srawak serta kepentingan yang diperolehi oleh kedua-dua negeri ini ekoran tuntutan tersebut.

Perkara satu - Agama
Di dalam tuntutan 20 pekara disebut:
walau pun tidak ada bantahan terhadap agama Islam menjadi agama rasmi Malaysia, tetapi tidak ada agama rasmi di Sabah dan Sarawak. Oleh itu, hendaklah diadakan jaminan untuk kebebsan agama. Setiap orang berhak menganuti dan mengamalkan agamanya dan tiap-tiap kumpulan agama adalah berhak menguruskan hal-hal agamanya sendiri, menubuh dan menyelenggara yayasan bagi maksud-maksud agma dan memperolehi serta memegnag dan mentadbir mengikut undang-undang. Semua kebebasan di atas juga tidak membenarkan apa-apa perbuatan yang berlarutan dengan undang-undang atau mengenai ketaatan awam, kesihatan awam atau akhlak. Bagi menjamin kebebasan agama ini terdapat undang Persekutuan yang memberi bantuan kewangan kepada Institusi Islam atau pekerjaan Islam, maka peruntukan yang seimbang juga diberikan kepada tujuan-tujuan kebajikan masyarajat di wilayah-wilayah Borneo iaitu Sabah dan Sarawak.

Perkara dua- Bahasa

(Perkara 152 dalam perlembagaan)
Bahasa Melayu hendaklah menjadi bahasa Kebangsaan Persekutuan. Bahasa Inggeris akan
terus digunakan untuk tempoh sepuluh tahun selepas hari Malaysia. Bahasa Inggeris
hendaklah menjadi bahasa rasmi Borneo Utara untuk semua tujuan baik pad peringkat negeri mahupun Persekutuan had tempohnya.

(20 perkara-16)berdasarkan perkara ini, Bahasa Melayu hendaknya menjadi kebangsaan Persekutuan dan Bahas Inggeris terus digunkan untuk temph sepuluh tahun selepas hari Malaysia di Saah dan Sarawak. Sementara itu juga Bahsa Inggeris menjadi bahasa rasmi bagi Sabah dan Sarawak untuk semua tujuan baik di peringkat negeri mahu pun peringkat persekutuan. syarat ini, telah diterima oleh semua IGC dan telah pun mendapat tempat dalam perlembagaan dalam perkara 152. Syarat ini, dikemukakan kerana bahasa boleh digunakan sebagi alat menyatupadukan rakyat pelbgai kaum dan pelbagai sukuan terutama di Sarawak dan Sabah.

Perkata tiga- Imigrasi

kawalan kemasukan orang ke mana-mana kawsan di Malaysia dari luar adalah terletak di bawah kuasa kerajaan Pusa tetapi kemasukan ke Borneo Utara perlu mendapat kelulusan kerajaan Negeri.

Kerajaan Persekutuan tidak boleh mengahklang kemasukan orang ke Borneo Utara untuk
tujuan keraja Negeri kecuali atas sebab keselematan. Borneo Utara hendaklah mempunyai
kuasa yang tidak terbatas bagi mengawal pergerakan orang-orang dari kawasan kawasan lain di malysia ke dalam Borneo Utara , selain daripada yang bekerja dengan kerajaan
Persekutuan di Borneo Utara. (Hlm 30)imigrasi hendaklah tetap dalam senarai persekutuan tetapi undang-undang hendaklah digubal oleh Parlimen untuk menentukannya, kecuali perkara-perkara tertentu, seperti permintaan masuk ke negeri-negeri Borneo ini mestilah diluluskan oleh negeri-negeri berkenaan. Undang-undang ini tidak boleh dipindah atau dihapuskan melainkan dengan persetujuan negeri -negeri tersebut. Borneo Utara juga hendaklah mempunayi kuasa yang tidak terbatas bagi mengawal pergerakan orang-orang dari kawasan-kawasanlain di Malaysia ke dalam Borneo Utara, selain daripada yang bekerja degan Persekutuan di Borneo Utara. Perkara ini dikemukakan demi menjaga kepentingan penduduk Sabah dan Sarawak supaya peluang-peluang yang terdapat di kedua negeri ini tidak diperolehi oleh orang luar. Ini memberi keuntungan kepada Sabah dan Sarawak kerana peraturan ini akan menyekat kemasukan orang-orang luar dan sesiapa yang mahu memasuki negeri-negeri ini perlu mendapat kebenaran kecuali yang bekerja dengan kerajaan Persekutuan.

Perkara empat -Pelajaran
pelajaran & sistem pendidikan yang ada di Borneo Utara sejak arang hendaklah dikekalkan dan diletakkan di bawah kuasa kerajaan Negeri.Pelajaran sebenarnya hendaklah djadikan perkara Persekutuan, tetapi polisi dan sistem pentadbiran pelajaran di Sabah dan Sarwak berdasarkanperkara ini dikekalkan sepertimana kemahuan kerajaan negeri-negeri terebut sehinggalah kerajaan ini bersetuju mengubahnya. Dalam hal ini memberi peluang kepada kerajaan negeri menkaji perkara tersebut sebelum mengubahnya tau meminda sistem pendidikan di Sabah dan Sarawak untuk kepentngan rakyatnya sendiri.

Perkara lima - perkhidmatan Awan

perkhidmatan Awam & Pengambilan perkhidmatan Awam oleh rakyat Borneo hendaklah dilaksanakan dengan secepat mungkin (hlm 41)tuntutan 20 perkara menekankan supaya pengambilan pegawai-pegawai baru di Borneo Utara hendaklah diberi keutamaan kepada penduduk di wilayah itu. Ini adalah bertujuan membuka peluiang kepada Bumiputera dan mengelakkan bukan Bumipiutera terutama kaum Cina daripada menguasai perkhidmatan ini kerana kaum ini lebih maju dalam pemdidikan berbanding penduduk tempatan .dalam perkara ini dinyatakan juga pelbagi hal yang menyentuh bidang perkhidmatan awam persekutuan, perkhidmatan awam persekutuan dengan negeri-negeri, pinjaman-pinjaman pegawai-pegawai, sekatan mengenai pembuangan kerja an penurunan pangkat kakitangan awam dan suruhanjaya-suruhanjaya dalam perkhidmatan awam. Selain itu suruhanjaya perkhidmatan awam berasingan hendaklah ditubuhkan di tiap-tiap negeri. Bagi menjaga kepntingan perkhidmatan awam di negeri-negeri Borneo, pegawai-pegawai yang da termasuk pegawai-pegawai dagang dinaikkan pangkat untuk ditukarkan ke perkhidmatan Persekutuan, tetapi tidak boleh ditukarkan keluar dari wilayah-wilayah Borneo tanpa persetuuan mereka.

perkara enam- kerakyatan & saranan-saranan

kerakyatan & saranan-saranan dalam perenggan 148 (k) Laporan Suruhanjaya Cobbold hendaklah merangkumi hak-hak kewarganegraaan rakyat Borneo Utara dalam Persekutuan tertakluk kepada pindaan-pindaan berikut:
a) perenggan kecil (I) tidak harus mengandungi peruntukan menetapkan selama lima tahun.
b) Demi menyelaraskan kepada undang-undang kita, perenggan kecil (ii) (a) hendaklah
berbunyi "tujuh daripada sepuluh tahun" dan bukannya "lapan daripada dua belas tahun".
c) Perenggan kecil (iii) seharusnya tidak mengandungi sekatan berhubung dengan
kewarganegaraan ibu-bapa seseorang yang lahir di Borneo Utara seleas Malaysia metilah menjadi warganegara Persekutuan. hlm 52 Berdasarkan syarat kerakyatan yang dikemukan ini, tidaklah sewenwang-wenwangnya untuk menjadi warganegara Sabah dan Sarawak. Syarat ini juga dapat menghad seseorang sesiapa yang layak sahaja untuk menjadi warganegara kedua-dua negeri ini.

Perkara Tujuh- Dewan Undangan Persekutuan
ini hendaklah mengambil kira bukan sahaja jumlah penduduk Borneo Utara tetapi
juga saiz dan pretasinya dan dalam apa keadaan tidak harus kurang daripada
Singapura. Dalam perkara pemilihan dewan Undangan Persekutuan pertimbngan bukan
sahaja diberikan ke atas bilangan penduduk, tetapi juga kepada potensi dan prestasi
negeri tersebut. Perlantikan juga tidak boleh kurang daripada Singapura, oleh itu
tiap-tiap masjlis Undangan di Borneo hendaklah memilih 2 orang ahli Dewan Undangan
Negara. Sebagai tambahan, bilangan Dewan Undangan yang dilantik hendaklah ditambah 6
orang lagi kerana kemasukan Sarawak dan Sabah. Ahli-ahli baru yang dipilih dari Sabah
ialah 16 orang dan Sarawak seramai 24 orang. (kerusi percantuman di antara Persekutuan dengan Singapura telah diperuntukan 15 kerusi untuk Sinagapuara)

Perkara lapan- Perlembagaan negeri-negeri.

ketua-ketua Menteri hendaklah dipilih oleh anggota Majlis Perundangan tidak rasmi. Sistem Menteri yang sempurna hendaklah diwujudkan di Borneo Utara. Berdasarkan perkara ini Ketua-tua negeri Borneo yang pertama hendaklah dilantik oleh baginda Queen dan Paduka Baginda Dipertuan Agung sebelum hari Malaysia untuk bertugas selam dua tahun. Sistem Menteri yang sempurna juga hendaklah dilaksanakan di Borneo Utara. Di Sarawak, ketua negeri telah dikenali sebagai Gabenor dab di Sabah sebagai Yang Dipertuan Negeri. Sementara masalah mengenai Perlembagaan Negeri dan Perlembagann Persekutuan akan ditentukan oleh Mahkamah. Perubahan-perubahan alin yang tertentu berkenan Perlembagaan Negeri Sabah sebagi Majlis tertinggi (Supereme council) dan Majlis Undangan sebagai Council Negeri.

Perkara sembilan- kuasa membuat undang.

Pembahagian kuasa persekutuan dan Negeri seperti tercatat dalam Jadual 9,perlembagaan Malaysia:
Senari 1: di bawah Kuasa Persekutuan
Senarai 2: Di bawah Kuasa negeri
Senarai 2A: Tambhan kepada senarai negeri bagi negeri-negeri di Borneo
Senarai 3: Di bawah kuasa bersama dan
Senarai 3A: Tambahan kepada senarai bersama bagi negeri-negeri Borneo.

Pembahagian kusa membuat undang-undang dibhagikan kepada Majlis Undangan Persekutuandan Negeri. Majlis Undangan Persekutuan menentukan hal-hal ehwal luar, pertahanan, keselamatan dalam negeri, undang -undang sivil dan jenayah, peraturan dan pentadbiran keadilan, kerakyatan, jentera kewangan kerajaan, perdagangan, perniagaan dan perusahaan, perkapalan,perhubungan dan pengngkutan, kerja raya dan tenaga, ukur, buruh, koperasi hari-hari kelepasan, surat khabar, dan penyiaran dan syarikat-syarikat kerjasama. Sementra Majlis Undangan Negeri berperanan dalam perkara-perkara seperti undang-undang Islam, dan adat istiadat orang-orang asli, tanh, pertanian, hutan, kerajaan negeri, penyelidikan, ganti rugi dan sebagainya, bagi perkar-perkara yang termasuk dalam senarai bersam ialah kebajikan masyarakat, biasiswa, perlindumgan binatang liar, ternakan, perncangan bandar dan luar bandar, pengemis-pengemis dan penjaja, kesatuan dan kebersihan awm, parit, dan tali air dan pemulihan tanah-tanha lombong.

Perkara sepuluh- hak keistemewaan Bumiputera
Pada prinsipnya suku kaum Bumiputera di Borneo Utara hendalah menikmati hak-hak
istimewa seperti yang dinikmati oleh kaum Malyu ketika ini tidak semestinya boleh
digunakan untuk Borneo Utara.Hak kedudukan istimewa Bumiputera ini disediakan dalam
Perkhidmatan Awam termaktub dalam Artikel 161 A Perlebanngan Persekutuan. dalam Artikel ini memebri kedudukan Bumiputera di Borneo Utatara dengan hak keistimewaan oarang Melayu di bawah perkara 153.

Perkara sebelas- peraturan dalam masa peralihan

Peraturan dalam masa peralihan tempoh peralihan hendaklah tujuh tahun, dan dlam tempoh itu kuasa perundangan hendaklah diserahkan pada negeri Borneo Utara oleh Perlembagaan dan tidak sekadar diamanahkan kepada kerajaan negeri oleh kerajaan Persekutuan.

hlm 82 perkaraini dimasukkan ke dalam Perjanjian Malaysia atau Perlembagaan Persekutuan. tempoh peralihan diberi selam tujuh tahun dan kuasa perundangan adalah di bawah kuada kerajaan Negeri. Tujuan tempoh peralihan iniadalah untuk membolehkan peningkatan kesedaran politik di klangan rakyat negeri Sabah, supaya mereka aham akan tangungjawab mereka sebagai pemimpin kerana merka belum lagi mempunyai penglaman dalam mentadbir negeri sendiri sebelum penubuhan Malaysia.

Perkara dua belas-

Undang-undang masa kini undang -undang mengenai perkara-perkara Persekutuan yang baru sahaja dikuatkusakan dalam sesebuah Borneo sebelum hari Malysia, hendaklah dijalankan danditeruskan walau pun di dapati tidak sesuai dengn sebarang peruntukan dalam perlembagaan sehingga diubah atau dibatalkan oleh kuasa tertentu.

Perkara ini membincangkan tentang undang-undang Persekutuan yang dikuatkusa di Borneo Utara sebelum hari Malaysia di negeri-negeri tersebut hendaklah dijalankan walupun diadapati tidak sesuai sehinggalah Perlembgaan diubah atau dipinda oleh mana-mana kusa tertentu.

Perkara tiga belas-Majlis Negara Bagi Kerajaan tempatan.
Kerajaan negeri-negeri terpaksa mengikuti polisi majlis ini sehingga kerajaan negeri-negeri memutuskan untuk berbuat demikian.

Perkara empat belas-

Pruntukan kewangan Borneo Utara hendaklah berhak menjaga dan mengawal kewangan Tabung Pembangunan dan tarfnuya sendiri.

5方簽署馬來西亞協議

Signed	9 July 1963
Location	London, United Kingdom
Signatories	Government of United Kingdom Government of Malaya Government of North Borneo Government of Sarawak, and Government of Singapore
Parties	United Kingdom Malaya North Borneo Sarawak Singapore